تأثیر خصوصیات توده سنگ در عملکرد آتشباری کنترل شده مطالعه موردی معدن سنگ آهن گل گهر

عملیات آتشباری علاوه بر منطقه انفجاری، محدوده اطراف را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین کنترل آسیب دیدگی و کاهش مقدار خسارات وارد به مناطق برجا، باعث کاهش هزینه ها و بهبود شرایط ایمنی می شود. برای جلوگیری از آسیب به دیواره های نهایی معادن روباز از آتشباری کنترل شده استفاده می شود. روش پیش شکافی یکی از روش های مرسوم و پرکاربرد آتشباری کنترل شده در معادن روباز می باشد. در معدن شماره یک گل گهر سیرجان از روش آتشباری پیش شکافی درآتشباری دیواره های نهایی استفاده می شود. عوامل متعددی بر روی نتایج آتشباری پیش شکافی تاثیرگذار هستند. این عوامل برخی قابل کنترل و برخی غیر قابل کنترل می باشند. دوازده بلوک آتشباری کنترل شده در معدن شماره یک گل گهر، مورد ارزیابی قرار گرفت. این بررسی ها شامل الگوهای آتشباری، خصوصیات مواد منفجره، خصوصیات توده سنگ می باشد. همگام با کارهای تجربی، کار مدلسازی نیز با نرم افزار udec صورت گرفته است. در بررسی های صورت گرفته مشاهده گردید که پارامترهای قابل کنترل نظیر فشار چال انفجاری، فاصله بین چال های پیش شکافی، الگوی چال های تولیدی و ضربه گیر بر روی نتایج آتشباری کنترل شده تاثیرگذار می باشند. نتایج مدلسازی نیز موید همین مطلب می باشد که فاصله اندک دو چال پیش شکافی، افزایش فشار چال انفجاری، باعث افزایش منطقه پلاستیک در اطراف چال ها می شود. خصوصیات توده سنگ شامل تراکم درزه ها، امتداد درزه ها، جنس مواد پرکننده تاثیر زیادی را بر نتایج آتشباری کنترل شده دارند. مدل های عددی نشان می دهند که تراکم بالای درزه ها، امتداد بین 30 تا 60 درجه درزه ها بر نحوه انتشار امواج در محیط سنگی موثر بوده ونقش بارزی را در عقب زدگی ایفا می کنند. امتداد 30 درجه درزه ها باعث افزایش 16 درصدی شکست شده در حالی که محیطی با درزه هایی با امتداد 45 درجه میزان شکست 33 درصد افزایش می یابد. کاهش 20 درصدی زاویه اصطکاک داخلی و چسبندگی سنگ به ترتیب باعث افزایش 12 و 18 درصدی ناحیه شکست در اطراف منطقه پیش شکافی می شود.